پرسش :

فرزند دوساله ای دارم که بسیار عصبی است؛ به طوری که وقتی عصبانی می شود سر خود را به زمین می کوبد! لطفاً من را راهنمایی بفرماید.


پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):

مهم ترین عامل عصبی شدن بچّه ها تاثیر محیط است که من به برخی از عوامل آن اشاره می کنم.

الف. تغذیه
 برای این که بچّه ها عصبی نشوند، باید حتماً تغذیه خوب و کاملی داشته باشند؛ خصوصاً کودکانی که از دوره ی شیر خوارگی به دوره ی غذا خوردن عظیمت می کنند. در این دوره شیر مادر به عنوان غذای کمکی از برنامه تغذیه ای کودک حذف می شود؛ لذا باید تغذیه ی خوراکی، کامل تر و جامع تر باشد؛ همچنین والدین باید ساعت خواب  بچّه را تنظیم کنند و فعّالیت های مثبتی را برای این فرزندشان طراحی کنند، تا فرزند بیشتر بازی کند.

 ب. کم کردن امر و نهی
برای این که بچه ها عصبی نشوند، والدین باید امر و نهی های خود را به آنها کم کنند.

ج. تنبیه
نکته دیگر در این زمینه این است که باید والدین تنبیه های خود را از بین ببرند؛ خصوصاً تنبیه های بدنی؛ چراکه این تنبیه ها در فرایند تربیتی به ما کمک نمی کند.

د. کم توجّهی
برای اینکه بچّه ها عصبی نشوند؛ والدین باید به آنها توجّه کنند. یکی از علل عصبانی شدن بچّه ها ممکن است کم توجّهی والدین به آنها باشد. به عنوان مثال وقتی بچّه سر سفره به مادر می گوید که قاشق بده و او توجّه نمی کند، اگر در بار دوّم هم بعد از بیان خواسته ی خود جوابی نشنود، در سوّمین دفعه با عصبانیت آن را بیان می کند. اگر چند بار این کار تکرار شود، او نتیجه می گیرد که باید از این به بعد خواسته های خود را با عصبانیّت مطرح کند.

وقتی بچه با پدر و مادر ارتباط برقرار می کند، آنها باید این ارتباط را پاسخ دهند. به عنوان مثال زمانی پدر و مادر با هم مشغول صحبت هستند؛ در همان لحظه بچّه می آید و می گوید: مامان! در این لحظه والدین باید حرف خود را قطع کنند و به او جواب دهند؛ نه این که به او بگوییم: حالا تو ساکت باش تا ما حرفمان را بزنیم. آنها باید بدانند که آستانه ی صبر بچّه ها پایین است و نمی توانند این قدر صبر کنند.
گاهی پدر و مادر ها می گویند که بچه ها زیاد حرف های ما را قطع می کنند. ما در جواب به آنها می گوییم که این کار بچّه ها نشان دهنده ی بیکاری آنها است؛ یعنی بچه هایی که بی کار هستند، مدام در صحبت های پدر و مادر وارد می شوند. امّا در مورد بچّه هایی که سرگرم بازی هستند، این طور نیست و حتّی اگر هم وارد صحبت های پدر و مادر شوند، بعد از رفع نیازشان دوباره به بازی بر می گردند.

ه. برنامه های نامناسب
نکته ی دیگر این است که گاهی اوقات ممکن است برنامه های تلویزیونی رفتارهای خشونت باری را نشان دهند که بر روح و روان فرزندان  تاثیر می گذارد.

پرسش های مرتبط:

مسائل شرعی را از چه سنّی با فرزند مطرح کنیم؟

حسادت بچّه ها از چه سنّی شروع می شود و چه طور باید با آن برخورد کرد؟

پدر و مادری که از نظر اعتقادی با هم تفاوت دارند، چه طور بچّه های خود را تربیت کنند؟

دلایل گریه کردن فرزندان در نوزادی چیست؟